Op 7 september 2011 werd een complete geavanceerd gebouwde boog gevonden aan de rand van de Åndfonne gletsjer in de Breheimen bergketen. Uit C14 datering blijkt dat de oudste en best bewaarde boog van Noorwegen 3300 jaar oud is. De 131 centimeter lange boog werd tijdens laatste controle langs de ijsrand, voordat het zomerveldwerk werd afgerond, gevonden. De boog werd gevonden op een ijsrand ongeveer 1700 meter boven de zeespiegel. Dit toont aan hoe belangrijk het is dat er archeologen aanwezig zijn wanneer het gletsjerijs smelt.
Vondsten van complete bogen zijn zeer zeldzaam en deze bleek zelfs nog zeldzamer nadat de resultaten van de C14 datering, uitgevoerd door een laboratorium in de VS, terug waren: De boog bleek 3300 jaar oud te zijn. Hij dateert uit ongeveer 1300 voor Christus, met andere woorden uit de vroege bronstijd.
Het is de oudste boog ooit gevonden in Noorwegen en bovendien in perfecte staat! Hij is gemaakt uit één stuk hardhout. Uit analyse van het ontwerp blijkt dat de boog door een ervaren boogmaker ontworpen en gebouwd is.
De boog is aan één kant gebroken, waarschijnlijk tijdens de jacht en is om die reden weggegooid. Pech voor de jager die “rainbow burst” en gelukkig voor ons! Echt een zeldzame archeologische vondst.
Uit de vondsten van pijlen en schrikstokken daterend uit de IJzertijd blijkt dat de Åndfonne gletsjer in Breheimen National Park duizenden jaren lang een aantrekkelijk jachtgebied is geweest. In de zomer, zoeken rendieren en andere dieren gletsjers en sneeuwvelden op om aan de insecten te ontsnappen. De jagers verborgen zich aan de rand van het ijs.
Feiten over de Breheimen boog
(Op basis van een notitie van de archeoloog en bogenbouwer Ivar Malde)
Vondsten van bogen, in Noorwegen en de rest van de wereld, zijn zeer zeldzaam. Dit is waarschijnlijk voornamelijk te wijten aan het feit dat de bogen zijn gemaakt van materialen die snel vergaan. De tot nu toe oudste vondsten in Noorwegen zijn delen van een Longbow gemaakt van taxus uit het Veiem graf in Grong, regio Noord Trøndelag, het graf wordt gedateerd op ongeveer 500 na Christus. En een halve boog gevonden in Gokstad daterend van omstreeks 900-905 na Christus.
De boog van Breheimen is een verrassende vondst. Er zijn zeer weinig bogen zijn bekend uit de Bronstijd: Het dichtst bij komen de zogenaamde De Zilk – boog uit Nederland gemaakt van taxus gedateerd tussen 1950 en 1680 voor Christus en een boog van Fiavè – Carera , Italië gedateerd op 1600-1400 v.Chr. Beide bogen hebben een versmald en verdikte grip die ook wordt aangetroffen in de Deense Steentijd bogen. De boog van Breheimen heeft geen duidelijke grip die vergelijkbaar is met de latere handbogen (…).
De Doorsnede van de Breheimen boog is interessant. Hij lijkt ovaal in het midden, terwijl de buitenste delen een driehoekige dwarsdoorsnede hebben. De rug, het deel van de boog die van de boogschutter afstaat, bestaat uit de buitenste jaarring van de oorspronkelijke boomstam. Dit zorgt voor een zeer veilige boog, met evenwijdige vezels over de gehele lengte van de boog is. De buik, de kant van de boog die naar de schutter toe staat, is zo gevormd dat de druk tijdens het buigen gelijkmatig wordt mogelijk verdeeld over de gehele lengte van de boog.
Uiteinden met een driehoekige doorsnede zijn een bekende technische truc die je ziet op sommige prehistorische en historische soorten bogen. Door de buik een scherpe “kiel” te geven zorgt voor dat de boog soepeler uittrekt en meer energie opslaat. Stijf, lichtgewicht uiteinden zorgen ook voor het snelle rechttrekken van de boog, wat de snelheid van de pijl nog meer verhoogt.
Dit is dus geen primitieve “stok”, maar een zorgvuldig ontworpen en vervaardigd gereedschap. Bovendien is de kwaliteit van het vakmanschap is hoog – met een mooi gevormde doorsnede en slanke lichtgewicht uiteinden.
De Breheimen boog is momenteel te bezichtigen in het Noors Berg Museum in Lom .
Tekst vertaald naar: Thor Lanesskog , ThorNews
Foto’s door: mimsbrunnr.no
Bron: mimsbrunnr.no
